Θ.ΙΣ.Β.Υ.

Η βιογραφία ως πηγή της θεατρικής ιστορίας: Βιογραφίες Ελλήνων και ξενών ηθοποιών στον ελληνικό και παροικιακό περιοδικό τύπο από το 19ο αιώνα ως τη μικρασιατική καταστροφή. Συμβολή στην ιστορία υποκριτικής. Απόφαση ένταξης αρ. Πρωτ. 3163/11-6-2018.

Ο κατάλογος:

Βιογραφίες ηθοποιών

Όψεις του θεατρικού τοπίου: η περιπλάνηση των ξένων θιάσων πρόζας στην ελληνική Ανατολή. Ζυμώσεις και αλληλεπιδράσεις

Το ελληνικό θέατρο, στο μεταίχμιο Ανατολής και Δύσης, στις νοτιοανατολικές παρυφές της καθυστερημένης πολιτισμικά –σε σχέση με το ευρωπαϊκό παράδειγμα- Βαλκανικής χερσονήσου, αποτέλεσε κατά το δέκατο ένατο αιώνα ένα σταθερό καλλιτεχνικό σταθμό για έναν αξιοσημείωτο αριθμό καλλιτεχνών και καλλιτέχνιδων διεθνούς φήμης, που θέλησαν να ενσωματώσουν στις περιοδείες τους τα θέατρα της ελληνικής Ανατολής. Ήδη από τα μέσα του δέκατου ένατου αιώνα, διάσημοι θίασοι πρόζας της Δύσης, άρχισαν να συμπεριλαμβάνουν στο πρόγραμμα των καλλιτεχνικών τους περιοδειών την Αθήνα, τη Σμύρνη, την Κωνσταντινούπολη, την Αλεξάνδρεια και το Κάιρο, μεταφέροντας από τα ευρωπαϊκά κέντρα την καλλιτεχνική τους εμπειρία και πρακτική, το ρεπερτόριό τους, τη σκηνική και υποκριτική τους τέχνη. Καλλιτέχνες και καλλιτέχνιδες παγκοσμίου φήμης στην Ευρώπη, όπως η Αδελαΐδα Ριστόρι, ο θίασος του Βερνάρδου του Σαξ Μάϊνιγγεν, ο Ερνέστο Ρόσσι, ο Κοκλέν, η Σάρα Μπερνάρ, η Ελεονόρα Ντούζε, ο Μουνέ Σουλύ, ο θίασος του Αντρέ Αντουάν και μια πλειάδα άλλων ισάξιων ή λιγότερο σημαντικών θιάσων του ευρωπαϊκού θεάτρου, κυρίως του ιταλικού, γερμανικού και γαλλικού, κατακλύζουν τα θέατρα της ελληνικής Ανατολής από τα μέσα περίπου του δέκατου ένατου αιώνα μέχρι τις αρχές του εικοστού. Στόχος της συγκεκριμένης ερευνητικής δράσης είναι να ιχνηλατήσει, να καταγράψει και να επεξεργαστεί το τοπίο των περιπλανήσεων των συγκεκριμένων θιάσων στην ευρύτερη περιοχή και να ιχνογραφήσει το διαμορφούμενο τοπίο των καλλιτεχνικών και πολιτιστικών αλληλεπιδράσεων με το ελληνικό θέατρο και τους θιάσους της παραπάνω περιόδου.

Πράξη: «ΜΕΤΟΠΟ: Μεσογειακά Τοπία του Πολιτισμού: πολιτισμικά τοπία του παρελθόντος στη διαχρονία της Μεσογείου»
Φορέας Χρηματοδότησης: ΕΣΠΑ 2014-2020

Ο κατάλογος:

Ξένοι θίασοι

Η συλλογή θεατρικών έργων του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών αποτελεί μια μοναδική πηγή συγκέντρωσης αρχειακού υλικού της νεότερης ελληνικής δραματουργίας, από τα πρώτα χρόνια του δέκατου ένατου αιώνα ως και τα μέσα περίπου του εικοστού. Το ερευνητικό πρόγραμμα έχει συγκεντρώσει μέχρι σήμερα σε ψηφιακή και φωτοαντιγραφική μορφή, πάνω από μια χιλιάδα θεατρικά έργα, καλύπτοντας ολόκληρο σχεδόν το φάσμα της εκδομένης κυρίως ελληνικής δραματουργίας των δύο προαναφερθέντων αιώνων.

Στον κατάλογο των θεατρικών έργων μπορεί κανείς να βρει άγνωστους θησαυρούς της νεοελληνικής δραματουργίας, αφού ένα πολύ μεγάλο μέρος των έργων προέρχεται από αποδελτίωση του ημερήσιου και περιοδικού Τύπου του νεοσύστατου ελληνικού κράτους αλλά και της ευρύτερης λεκάνης της Ανατολικής Μεσογείου και των παρευξείνιων χωρών. Από τις πρώτες μεταφράσεις του Γκολντόνι και του Μολιέρου μέχρι τους πρώτους συγγραφείς του εικοστού αιώνα, ο ερευνητής μπορεί να ανακαλύψει γνωστά και άγνωστα θεατρικά έργα της ιστορίας του νεοελληνικού θεάτρου, πρωτότυπα νεοελληνικά κείμενα ή μεταφράσεις του παγκόσμιου θεάτρου, όπως αυτά δημοσιεύτηκαν στον τύπο της εποχής ή εκδόθηκαν από τα ελληνικά και τα ξένα τυπογραφεία.

Το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών σε συνεργασία με το Τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο των υποτροφιών μεταδιδακτορικής έρευνας της Επιτροπής Ερευνών του Α.Π.Θ. («Υποτροφίες Αριστείας-Βραβεία Αριστείας και Καινοτομίας») προέβησαν στην ψηφιοποίηση και ανάρτηση ενός σημαντικού μέρους της παραπάνω συλλογής, που αφορά τα δραματικά κείμενα που δημοσιεύτηκαν στις εφημερίδες και τα περιοδικά του 19ου αιώνα, φέρνοντας στην επιφάνεια πολλά και άγνωστα τεκμήρια της νεοελληνικής δραματουργίας. Για περισσότερες πληροφορίες για τη συγκεκριμένη δράση και συνεργασία, μπορεί κανείς να ανατρέξει στο άρθρο «Από το χαρτί στην οθόνη: θεατρικά έργα σε ψηφιακή μορφή», της μεταδιδακτορικής ερευνήτριας του Α.Π.Θ. και υπεύθυνης για την ψηφιοποίηση και επεξεργασία των θεατρικών έργων του ΙΜΣ, Βάνιας Παπανικολάου. Το κείμενο είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα του ηλεκτρονικού περιοδικού Σκηνή του Τμήματος Θεάτρου του Α.Π.Θ.:

http://ejournals.lib.auth.gr/skene/article/view/4493/4595.

Ο κατάλογος:

Θεατρικά έργα